Van 5 tot 16 september vond de oefening Storm Tide plaats, en dat zullen we geweten hebben. Wie even in de lucht keek, zag ongetwijfeld actie: het Special Operations Regiment voerde een fictieve Non-Combattant Evacuation Operation (NEO) uit en zette daarvoor heel wat middelen in. Van Koksijde tot Weelde droegen verschillende eenheden van de land-, lucht- en medische componenten, maar eveneens burgers en reservisten, bij aan het slagen van de nagebootste grootschalige evacuatieoefening.

NEO?

Een NEO wordt in het leven geroepen wanneer Belgische burgers zich in een ander land bevinden en waar de veiligheidssituatie plots erg verslechtert. Het doel is om de burgers in gevaar zo snel mogelijk te repatriëren. Zo’n operatie bestaat uit vier fasen: activation – deployment – evacuation – redeployment.

“De opzet is om een grootschalige oefening te plannen, voor te bereiden, uit te voeren en hier achteraf grondig over te reflecteren,” vertelt kolonel Linotte, commandant van de SOR en van de oefening, tijdens zijn briefing. Het oefenen van dergelijke NEO’s is dan ook geen luxe, maar een noodzaak om alle capaciteiten en samenwerking verder af te stemmen.

Het belang van NEO is nogmaals duidelijk geworden in augustus 2021, toen dankzij Operatie Red Kite meer dan 1400 Belgen en rechthebbenden op een paar dagen tijd vanop de luchthaven van Kaboel geëvacueerd werden. “Begin februari 2022 was ook voor de laatste mensen die in aanmerking kwamen voor evacuatie naar België een oplossing gevonden.  Het succes van deze operatie steunde op een excellente samenwerking tussen Buitenlandse Zaken (beheer van de lijsten en personen), Defensie (evacuatie) en Asiel & Migratie (aankomst in België), die een goede afloop bracht voor onze burgers die bijstand nodig hadden”, voegt Hans Heeman, hoofd van het Crisiscentrum Buitenlandse Zaken, toe. “Het oefenen van dergelijke evacuatie-operaties is dan ook een noodzaak om al onze capaciteiten en samenwerking verder op elkaar af te stemmen en onze processen verder te verbeteren op basis van de Lessons learned van de vorige operaties. Zo kunnen we in de toekomst nog sneller en efficiënter onze landgenoten in moeilijke situaties in het buitenland van dienst zijn.”

Problemen in Ongu

Het fictieve buitenland werd tijdens deze oefening ‘Ongu’ genoemd en toonde gelijkenissen met de Democratische Republiek Congo, waar het grensgebied Katanga gekenmerkt wordt door conflicten. Na een voorbereidingsweek maakten meerdere A400M’s op 12 september vanuit de gefingeerde Forward Mounting Base in Koksijde de tocht richting Ongu, gesimuleerd door de luchthaven van Weelde. 160 paracommando’s van het Bataljon 3 Para (3 Para), het 2 Bataljon Commando (2 Cdo) en de Civil-Military Engagement Group (Ci-MEG) sprongen uit de vrachtairbussen en namen, na onderhandelingen met de lokale autoriteiten gespeeld door het Bataljon 1/3 Lanciers (1/3L), de controle over de luchthaven. Deze zou vanaf nu dienen als Forward Operating Base; het evacuatiepunt van waaruit de Belgische burgers terug naar België zouden gerepatrieerd worden.  Om het realisme te verhogen gingen sommige activiteiten, zoals medische incidenten – gecoördineerd door het 14 Medisch Bataljon (14 Med Bn) – buiten de militaire oefenterreinen door. De Civil-Military Engagement Group stond daarbij in voor het informeren van de lokale autoriteiten en omwonenden.

Leerlingen Defensie en Veiligheid gerepatrieerd

De te evacueren burgers werden gespeeld door reservisten en leerlingen van de studierichting Defensie en Veiligheid. Het was voor de jonge enthousiastelingen de ideale gelegenheid om de Belgische militairen van dichtbij aan het werk te zien. Ze mochten bovendien effectief deelnemen aan de oefening: ze werden gefouilleerd en gecontroleerd en mochten daarna plaatsnemen in de A400M om hun uittocht uit het conflictgebied aan te vangen.

Storm Tide is de belangrijkste oefening van dit jaar voor de landcomponent. 790 militairen namen er aan deel, afkomstig uit een hele catalogus aan eenheden: 3 Para, 2 Cdo, 12/13Li, Ci-MEG, de Algemene Dienst Inlichting en Veiligheid (ADIV) directie Cyber, de 15^de Wing Luchttransport (15 Wing), het 14 Med Bn, het 40^ste smaldeel (40 Squadron MAR/SAR), het 29 Bataljon Logistiek (29 Bn Log), het bataljon Istar en de 1Wing van de vliegbasis in Bevekom. Het was overigens de eerste maal dat de A400M ingezet werd tijdens een oefening van dergelijke omvang.

Tijdens dezelfde periode trainde ook de Gemotoriseerde Brigade in het Duitse Bergen-Hohne. 1.308 Belgische militairen voerden er een grootschalige oefening uit. Beide oefeningen dragen bij aan het verhogen van de inzetbaarheid van onze militairen en zijn onmisbaar voor de veiligheid van ons land en onze bevolking.